2008’de ABD’de başlayan ve dünyayı tesiri altına alan ekonomik kriz yalnızca mortgage mağdurları yaratmadı. Önemli bir enflasyon tehdidiyle karşısında kimi yazılımcılar, bir müddettir üzerinde tartıştıkları ve merkeziyetsiz bir onaylama teknolojisi olan Blockchain sayesinde enflasyona neden olmayacak bir para uygulaması da geliştirebileceklerini fark ettiler ve bugün Bitcoin olarak bildiğimiz kripto parayı ürettiler.
Hiçbir sunucu üzerinden geçmeden internet sayesinde direkt birbirine bağlanıp birbiri ile konuşan bilgisayarlardan oluşan zincirler manasına gelen Blockchain, bu zincirler üzerinde çok güçlü bir formda şifrelenen para uygulamalarıyla da zincirin kullanıcıları ortasında para alıp göndermeye müsaade veriyordu. Ve bu yeni imkan dünya iktisadını kökünden değiştirme teziyle bir anda dünya gündemine girdi.
Blockchain yalnızca para yaratmak için kullanılmıyor
Kripto paralar, enflasyon yaratmayan yeni bir para uygulaması olarak üretilmişken, Blockchain teknolojisinin uygulama alanı ise paradan da öteye geçebiliyor.
Örneğin, Blockchain teknolojisi noter olarak fonksiyon görerek insanların her türlü mukaveleyi kendi ortalarında inançlı formda imzalamalarını mümkün kılma argümanında. Bu görüşe nazaran Blockchain üzerinden geliştirilecek bir uygulama ile vatandaşların kendi ortalarında onay vererek ev/otomobil yahut rastgele bir mal alışverişini anında itimatla gerçekleştirmesi mümkün olabilir. Alıcı ve satıcının onay vermesi durumunda uygulama, Blockchain üzerinden, malın tekrar Blockchain üzerinde kayıt altına alınmış mülkiyetini/tapusunu/ruhsatını alıcıya geçirirken, tıpkı anda alıcının hesabındaki onaylanmış para ölçüsünü da satıcıya geçirmek mümkün. Elbette bu uygulamaların ortaya çıkması için de devletlerin dayanak vermesi büyük kıymet taşıyor.
Devletlerin bu uygulamaları hayata geçirmeye başlaması ise ekonomiyi, ticareti, iş dünyasını, günlük hayatın akışını değiştirebilecek bir tesir oluşturacaktı. Bitcoin’i geliştiren yazılımcıların çıkış noktaların biri buydu.
2008’den sonra, Blockchain teknolojisinin bir öbür eseri olan kripto paralar da Bitcoin ile birlikte birer birer kendini göstermeye başladı. Kripto para teknolojisinin birinci denemesi olan Bitcoin hala kazılmaya devam ederken, akabinde merkeziyetsiz yahut merkeziyetli yeni kripto para uygulamaları da kullanıcılarına ulaştı. Bitcoin’e alternatif kripto para ünitesi manasına gelen “Altcoin” ismiyle anılan, Doge coin, Holo coin, Reef coin, ya da LUNC coin üzere binlerce yeni para uygulamaları da, kısa müddette kripto para dünyasında ve Bitlo üzere kripto para borsalarında yerini aldı.
Merkeziyetsiz kripto paralar, kazılmak, yani üretilmek için Blockchain zincirindeki bilgisayarların işlemci gücü üzerinden yazılımdaki güçlü şifrelerin çözülmesi ve hesaplamaların yapılmasına gereksinim duyarken, merkeziyetli kripto para uygulamaları ise uygulamayı geliştiren şirketin sunucuları üzerinde üretilip piyasaya sürülüyordu.
Öyle ki, Facebook’un işvereni Mark Zuckerberg bu teknoloji sayesinde, 2 milyarı aşan Facebook kullanıcısı ortasında Facebook’un kendi eko sistemini düzenleyebileceğini hayal ederek, Mastercard üzere dev şirketleri de gerisine aldığı Libra konsorsyumunu kurmuştu. Böylelikle Facebooka ilişkin bir kripto para uygulamasını hayat geçirmek üzere düğmeye basmıştı. Lakin dünya çapında 2 milyardan fazla Facebook kullanıcısının Doları kullanmayı bırakarak Facebook’un Librası ile alışveriş yapma ihtimali ABD devletinde çok ağır telaşlara neden oldu.
Zuckerberg uzun ve sancılı senato sorgulamalarının akabinde, kulağı çekilerek Libra’dan vazgeçmeye zorlandı. Konsorsiyuma dahil olan dev finans şirketleri bir bir konsorsyumdan çekildiklerini duyurarak projenin iptal olmasını sağladılar.
Yakın devirde Twitter’ı satın alarak bu toplumsal medya platformunu kendi siyasi ve dünya görüşüne nazaran dizayn edeceğinin işaretlerini veren milyarder iş adamı Elon Musk da tekrar Doge coine dayanak vererek dikkat çekmişti. Musk, Bitcoin’in birinci ortaya çıktığı periyotlarda Blockchain teknolojisini kullanarak merkeziyetsiz formda oluşturulan ve “şaka coin” olarak bilinen Doge coin’i artık Twitter’daki farklı uygulamalar için kullanabileceğine dair açıklamalar da yapıyor.
Özet olarak, Blockchain teknolojileri dünya sistemini kökünden değiştirme gücüne sahipler ve devletler de bunun farkındalar. Bu değişimin kendi denetimleri dışında yaşanmasını istemedikleri için de dünya devletleri artık Blockchain teknolojileri üzerine baş yoruyorlar. Devletlerin Blockchain teknolojilerine dayanan uygulamaları ne vakit hayata geçireceklerini şimdilik bilemiyoruz ancak özel şirketler çoktan Blockchain teknolojisini ve kripto paraları temel alan uygulamalarını hayata geçirdiler; spor etkinliklerinden bilimsel uygulamalara, endüstriyel alandan finans kesimine kadar pek çok mevzuda Blockchain temelli uygulamalarla karşılaşabiliyoruz.
BU BİR REKLAMDIR
Sponsorlu İçerik